TOP 10
TRG SLOBODE, u sadašnjem obliku, svečano je otvoren na Dan državnosti, 13. jula 2018. godine. Popločan je autohtonim nikšićkim kamenom. Na centralnom dijelu nalazi se fontana, a na uglovima su prostori predviđeni za ugostiteljsku djelatnost, kao i četiri stare, rekonstruisane česme. Spomenici kralju Nikoli i Čedomiru Ljubu Čupiću, uz postojeći lijepi ambijent, daju Trgu vanvremensku vrijednost.
Spomenik kralju Nikoli sagrađen je u znak zahvalnosti kralju Nikoli, utemeljivaču novog, modernog Nikšića nakon oslobođenja od turske vlasti. Na nikšićki Trg slobode postavljen je 9. maja 2006. godine. Autor spomenika je vajar Miodrag Živković. Spomenik je figura kralja na konju, čija visina sa postamentom iznosi 9,15 metara.
Spomenik Ljubu Čupiću, nazvan Heroj na korzu, rad je Zlatka Glamočaka.Visine je 2,20 metara, a širine 0,90 metara i nalazi se na Trgu slobode. Trg i korzo imali su posebnu simboliku za heroja Ljuba Čupića. Tim šetalištem je proveden posljednji put, pred strijeljanje. Ljubo Čupić je krajem aprila 1942, poslije borbe u blizini Nikšića, pao u ruke četnicima, koji su ga osudili na smrt strijeljanjem. Nakon izricanja presude, izveden je iz sudnice, zgrade nekadašnjeg pozorišta, i tada je nastala fotografija koja je obišla svijet. Njegov osmijeh ovjekovječio je zvanični fotograf italijanskih fašista Karlo Ravnič, a film sačuvao poznati nikšićki fotograf Migo Zorić. Strijeljan je 9. maja 1942. godine na Petrovoj glavici, u starom groblju, iza Crkve Svetih apostola Petra i Pavla, a za narodnog heroja je proglašen 10. jula 1953. godine. Ostalo je zapisano kako je o liku Ljuba Čupića govorio Žan Pol Sartr, koji je tražio da ga fotografišu pored čuvene fotografije, i sa kakvim divljenjem i poštovanjem su ispred nje stajali Džavaharlal Nehru i njegova kćerka Indira Gandi.
TRG ŠAKA PETROVIĆA predstavlja jedinstvenu cjelinu gdje na malom prostoru postoji veliki broj prirodnih i kulturnih atrakcija za sve posjetioce Nikšića.
Saborna crkva Sv. Vasilija Ostroškog podignuta je 1900. godine. Kralj Nikola je želio da saborni hram posveti Svetom Vasiliju Ostroškom, a istovremeno je odlučio da ovaj hram bude podignut u znak sjećanja na Crnogorce i Hercegovce koji su svoj život dali u borbama za oslobođenje od Turaka. Unutrašnjost је opremljena fascinantnim nakitom, koji je dijelom poklon kraljice Jelene, kćerke kralja Nikole.
Dvorac kralja Nikole sagrađen je 1900. godine. Kada je izgrađen, predstavljao je krunu nove varoši, a bio je veći i ljepši od svih do tada napravljenih u Crnoj Gori. Dvorac je sagrađen za vrijeme knjaza, kasnije kralja, Nikole I Petrovića. Projektovao ga je hrvatski arhitekta dr Josip Slade, a osveštao crnogorski mitropolit Mitrofan Ban. Rađen je u neorenesansnom stilu. U zgradi dvorca 1951. godine osnovan je muzej.
Lapidarijum – prostor na kojem su smješteni stećci, stari nadgrobni spomenici iz XIII, XIV i XV vijeka. Nalazi se iza Dvorca kralja Nikole. Stećci su kameni blokovi na kojima se od klesanih ukrasa najčešće srijeću lozica, razne vrpce, frizovi, bordure, krst, luk, strijela, štit, mač… Na njima se mogu vidjeti i figuralne predstave: narodne igre, pojedinačni likovi, viteško nadmetanje, turniri… Brojnost primjeraka i raznovrsnost ukrasa i oblika pružaju dovoljno elemanata za razumijevanje i ocjenu stećaka u Crnoj Gori.
Gradski park nalazi se takođe u okviru ove jedinstvene cjeline. Mjesto koje okuplja sve generacije Nikšićanki i Nikšićana i postoji već gotovo 100 godina. U njemu se nalazi i obnovljeno igralište za djecu, kao i Gradska kuća (biblioteka za djecu), što je ujedno pokazatelj koliko vodimo računa o dobrim uslovima za igru i učenje kod naših najmlađih sugrađana.
TREBJESA – PARK-ŠUMA, takozvana pluća grada, jedno je od najposjećenijih nikšićkih izletišta. Nalazi se samo nekoliko stotina metara od centra grada, a zauzima prostor od 156 ha. Infrastrukturno je opremljeno i privlači veliki broj sportista, rekreativaca, turista, omladine i ljudi trećeg doba koji žele mir i čist vazduh. Zbog prirodnih karakteristika, velikog naučnog značaja, estetske, pejzažne, kulturno-istorijske i etnografske vrijednosti, Trebjesa je, Odlukom SO Nikšić, 2000. godine stavljena pod zaštitu kao Posebni prirodni predio. Na vrhu brda nalazi se istoimeni hotel, a u njegovom podnožju smješteni su teniski tereni, stadion malih sportova, sala za borilačke vještine, fudbalski teren, sportski centar i hotel, Šetalište Vito Nikolić, biciklističke i pješačke staze. Staza za mountain biking na Trebjesi kružnog je oblika, duga 5,8 km, a zbog ljepote i uređenosti prepoznata je kao idealno mjesto za organizaciju raznih takmičenja i sportskih manifestacija.
BEDEM – GRADSKA TVRĐAVA ostatak je rimske utvrde – kastruma iz IV vijeka – sagrađene na putu Salunto–Narona. Duga je 213 m, a široka 30 m. Sazidana je od kamena, a primarna funkcija tvrđave bila je zaštita od neprijatelja. Sastojala se od tvrđave i donjeg grada. Na prostoru donjeg grada nalazilo se naselje sa glavnim ustanovama, dok su van kapija grada bile trgovačke i zanatske radnje i stambene kuće. Posebna je jer su u njoj boravili oni koji su imali vlast, od Rimljana i Gota do Osmanlija. Više puta je rušena u naletu osvajača. Za vrijeme Turaka, od 1700. do 1705. godine, obnovljena je i sačuvana do danas. Nalazi se blizu današnjeg centra grada. Na tvrđavi se organizuju raznovrsni kulturno-umjetnički programi, a najznačajnija manifestacija, koja je ustanovljena 2009. godine u cilju promocije i valorizacije tvrđave, jeste festival rok i elektronske muzike Bedem Fest. Sa vjekovnih zidina tvrđave pruža se lijep pogled na panoramu Nikšića.
KRUPAČKO JEZERO je najveće i najljepše kontinentalno kupalište u Crnoj Gori. Zauzima prostor od 5,7 km², a nalazi se na 5 km od grada, u podnožju planina, koje vodi jezera daju karakterističnu zelenu boju. Jezero se vodom napaja iz brojnih izvora, pa je zato voda čista i bakteriološki ispravna. U ljetnjim mjesecima temperatura vode dostiže 28ºC, insolacija je oko 2200 h godišnje, te pruža izvanredne uslove za kupanje i bavljenje sportovima na vodi. Plaža je pjeskovita, uslovi za kupanje idealni, pa na jezeru tokom ljeta, osim Nikšićana, boravi i znatan broj stranaca. Na samoj obali jezera nalazi se kafić, a restoran, sagrađen u skladu sa prirodnim okruženjem, nalazi se iznad jezera i u ponudi ima riblje, nacionalne i druge specijalitete. Pošto je jezero bogato ribom, razvijen je sportski ribolov. Kvalifikovani instruktori su tokom čitavog ljeta dostupni svima kojima je potrebna pomoć da savladaju plivanje, ronjenje, vaterpolo, skijanje na vodi, weak board, jedrenje i drugo. Sportski rekviziti, poput pedalina, sandolina, kajaka, kanua, vodenih skija i sl., mogu se iznajmiti po povoljnim cijenama. Igralište za odbojku na plaži izazov je da se oprobate u ovoj sve popularnijoj aktivnosti. Na prostoru ispod krupačke brane svake godine se organizuje najveći festival rok muzike u Crnoj Gori – Lake Fest.
CAREV MOST jedan je od najljepših kamenih mostova u jugoistočnoj Evropi. Dugačak je 269 metara i na sredini visok više od 13 metara. Sagrađen je od tesanog kamena, podignut na svodove koji čine 18 okana. Kamen-temeljac mosta postavio je crnogorski vojvoda Božo Petrović, predsjednik Državnog savjeta knjaževine Crne Gore, 1894. godine. Pošto je mostom trebalo premostiti veći prostor, njegova izgradnja zahtijevala je mnogo sredstava i rada – radilo se o jednom od najvećih objekata toga vremena. Izgradnja je trajala nekoliko godina, uz angažovanje brojnog ljudstva, ali glavni radovi završeni su za pola godine. Čuveni fotograf Rudolf Mosinger, koji je u proljeće 1910. godine, kada je Crna Gora proglašena kraljevinom, na poziv knjaza Nikole došao da napravi album, pored 32 fotografije dvorca i panorame grada, u album je uvrstio i fotografiju Carevog mosta, očaran njegovom ljepotom. Knjaz Nikola je istakao važnost mosta i predložio da se zove Carev, po ruskom caru Aleksandru III, koji je finansijski pomogao izgradnju. Ovaj grandiozni objekat doprinio je procvatu i razvoju nikšićkog kraja poboljšavanjem trgovačkih veza sa jugom Crne Gore, a prvo vozilo koje je prešlo preko njega bile su poštanske kočije.
MOST NA MOŠTANICI jedini je sačuvani most iz rimskog perioda u Crnoj Gori. Sagrađen je u III vijeku. Pod zaštitom države nalazi se od 1947. godine. Prema arheološkim nalazima, na prostoru gdje je sagrađen most nalazilo se i naselje, još u rimskom periodu. Arhitektura mosta je tipično rimska. Most je sagrađen od tesane sige pravilnog oblika. Kameni blokovi spajani su debljim slojem maltera, u kome su pronađeni tragovi istucane cigle i kostreti. Most je i danas u funkciji kao pješački, a kao atrakcija, na samo 6 km od centra grada, predstavlja izazov za sve veći broj posjetilaca.
KRNOVO je planinska površ sjeveroistočno od Nikšića, koja zajedno sa Lukavicom čini visoravan među planinarima i ljubiteljima prirode poznatu kao crnogorski Tibet! Prosječna nadmorska visina ove visoravni je 1500 m. Nadaleko je čuvena po brojnim katunima i stadima ovaca, a još čuvenija po jakim vjetrovima i mećavama. Sve češće ovaj prostor posjećuju planinari i ljubitelji planinskog biciklizma, koji uživaju u bajkovitim pejzažima. U novije vrijeme na ovom prostoru izgrađen je vjetropark „Krnovo“.
Konjsko, Bojovića Bare, Bojovića Luke talasaste su visoravni sa brojnim katunima, u kojima se mještani bave stočarstvom i poljoprivredom. Ovaj prostor je saobraćajno dostupan. Izvanrednih je prirodnih ljepota, sa brojnim markiranim stazama za pješačenje i biciklizam. U novije vrijeme sve više ga posjećuju ljubitelji prirode i turisti. Idealan je prostor za planinarenje, biciklizam, kampovanje, a zimi za hodanje na krpljama i turno skijanje.
LUKAVICA zauzima sjeveroistočni dio opštine Nikšić. Prostor je izuzetne prirodne ljepote, sa 365 izvora, velikim bogatstvom flore i faune i izuzetnim pejzažnim vrijednostima, što je doprinijelo da se ovaj predio svrsta u važna biljna staništa Evrope. Na visoravni i planinama koje je okružuju markirane su pješačke i planinarske staze. Nacionalna biciklistička TT4 staza, koja dijelom zahvata ovo područje, doprinijela je da se prostor valorizuje, jer ga sve više posjećuju ljubitelji prirode i adrenalinskih sportova. Ljepotu prostora upotpunjuju tradicionalni katuni, koji ožive tokom ljeta, a u seoskim domaćinstvima se proizvodi organska hrana. Lukavica sa Malim i Velikim žurimom i Kapetanovim jezerom, čini predio nestvarne prirodne ljepote.
Mali žurim (1962 mnv) i Veliki žurim (2036 mnv) dio su masiva Moračkih planina. Međusobno su udaljeni nešto više od jednog kilometra i čine svojevrsnu prirodnu kapiju iz prve doline, krševite i surove, do druge, sasvim drugačije, zelene i mnogo pitomije. Vrhovi su toliko dominantni da izgledaju kao dva čuvara. Malom žurimu se prilazi blagim grebenom, koji prelazi u vrlo strm uspon, a na kraju ste prinuđeni da se penjete na skoro vertikalnu stijenu, ne mnogo visoku. Na Veliki žurim se penje blagim usponom, a za razliku od Malog, on ima prostranu livadu obraslu borovnicama. Iako je Veliki žurim zbog svoje visine „gazda“ među vrhovima Lukavice, Mali žurim je „gospodar“. Sva gordost i ljepota koja krasi vrhove crnogorskih planina slila se u „troglavom“ Malom žurimu. Mali i Veliki žurim, sa dolinom između njih, čine jedinstvenu prirodnu cjelinu, jednu od najljepših na teritoriji opštine Nikšić, ali i Crne Gore. Ko god se nađe u prilici da pogledom obuhvati ljepotu ovog prostora, pamtiće nebo, mir, širinu i beskrajnu ljepotu.
Kapetanovo jezero nalazi se na 1.678 metara nadmorske visine, sjeveroistočno od Nikšića, na granici sa opštinom Kolašin. Jezero je ledničkog porijekla, bistre zelene boje, u kojoj se ogledaju stijene i vrhovi koji ga okružuju i izuzetno je bogato ribom. S obzirom na nadmorsku visinu na kojoj se nalazi, ovaj predio je i svojevrsno lječilište. To je tačka s koje polaze brojne planinarske ture u obilazak okolnih planina.
CRVENA STIJENA je arheološko nalazište svjetskog značaja. Staro je više od 180000 godina. Spomenik je prve kategorije. Nalazi se na 45. kilometru puta Nikšić–Trebinje. Nijedan arheološki lokalitet na teritoriji Evrope ne pruža širok spektar arheoloških mogućnosti kao Crvena stijena, čime ovo kulturno dobro ispunjava kriterijum jedinstvenosti i rijetkost je u okviru svoje vrste. Prva sistematska arheološka istraživanja Crvene stijene obavljana su u saradnji sa Zemaljskim muzejom u Sarajevu, u periodu od 1954. do 1964. godine. Nakon toga, 2004. godine, otpočela su reviziona arheološka istraživanja Crvene stijene, u saradnji Centra za arheološka istraživanja iz Podgorice, Muzeja Nikšić i Univerziteta u Mičigenu – SAD. Za posebnost ovog lokaliteta naročito se zainteresovao arheolog dr Robert Vejlon (SAD). U okviru projekta „Putevi kontinuiteta“ rad je nastavljen 2012. godine, a istraživanja još traju. Do sada je identifikovan 31 kulturni sloj, sa više od 20000 artefakata.